Uluslararası pazarlarda sadece var olmak değil, kalıcı ve etkili bir iz bırakmak isteyen şirketler için yurt dışı fiziksel birimler stratejik bir hamle olarak görülmektedir. Bu birimler mağaza, ofis, depo, sergi salonları veya hatta kiosklar olabilmektedir ve marka varlığını güçlendirirken müşterilerle doğrudan temas kurmanın en etkili yollarından biri sayılmaktadır. Türk ihracatçılarını bu süreçte yalnız bırakmayan Bakanlık, bu birimlerin kurulumu ve işletilmesine yönelik önemli mali yük sayılabilecek kira, kurulum ve dekorasyon giderlerini destekleyerek rekabet gücünü artırmayı hedeflemektedir.
Hangi Birimler ve Hangi Giderler Destekleniyor?
Destek kapsamı oldukça geniştir ve birçok operasyonel modeli içermektedir:
- Geleneksel mağazalar, ofisler ve depolar,
- Paylaşımlı ofisler ve paylaşımlı depolar,
- Sergi veya teşhir salonları,
- Büyük mağazalardaki reyon, raf veya dekorasyonlu köşeler,
- Fuarlardaki stantlar.
- Hatta üzerine bina yapılmak üzere kiralanan arsalar destek kapsamındadır.
Bu birimlerle ilgili olarak aşağıdaki gider kalemleri destek kapsamına girmektedir:
- Brüt Kira Giderleri: Vergi, resim ve harçlar dahil olmak üzere ödenen kiranın tamamı desteklenmektedir. Paylaşımlı depo/ofis kullanım ücretleri de brüt kira gideri sayılmaktadır.
- Kurulum Öncesi Giderler: Kiralanacak uygun yerin araştırılması, bu süreçte alınan hukuki danışmanlık hizmetleri ve komisyon ödemeleri desteklenmektedir..
- Belgelendirme Giderleri: Birimin açılması ve işletilmesi için yerel makamlardan alınması zorunlu olan izin, lisans ve benzeri belgelerin giderleri desteklenmektedir..
Dikkat Edilmesi Gereken Kritik Kurallar
Desteklerden yararlanabilmek ve süreç içerisinde mağdur olmamak adına bazı kurallara titizlikle uyulması önem arz etmektedir:
- Konut Dışı Kullanım: Kiralanan birim kesinlikle konut amaçlı kullanılmamalıdır. Sadece ticari faaliyetlere hizmet etmelidir.
- İlişkili Taraflar: Kiraya veren firma ile kiracı firma arasında herhangi bir ortaklık veya kontrol ilişkisi (ilişkili kişilik) bulunmamalıdır. İşlemler piyasa koşullarında, arm’s length ilkesine uygun yapılmalıdır.
- Tersine Satış Yasağı: Birimde tanıtımı veya satışı yapılan ürün/hizmetler, bulunulan ülkeden Türkiye’ye satılmamalıdır. Amaç, Türk malının o ülkede veya bölgede pazarlanması olmalıdır.
- Türk Malı İmajı: Birimde, ürünlerin menşeini Türkiye dışında gösterecek ifade, sembol veya işaretler kullanılmamalıdır. Bu kural ihlal edildiği takdirde tüm destekler geri alınabilmektedir.
Süreç Yönetimi ve Yükümlülükler
Destek sürecinin sağlıklı işleyebilmesi için şirketlerin bazı durumları bildirime yükümlülükleri vardır:
- Değişiklik Bildirimi: Yurt dışı birimin kapatılması, adres değişikliği veya kira sözleşmesinde önemli bir değişiklik olması durumunda, bu değişiklikten sonraki en geç 1 ay içinde hem incelemeci kuruluşa hem de Bakanlığın ilgili yurt dışı temsilciliğine bildirim yapılmalıdır. Bu süreye uyulmadığı takdirde, haksız ödendiği tespit edilen tüm destek tutarları faiziyle birlikte geri tahsil edilmektedir.
- Yerinde İnceleme: Bakanlığın yurt dışı temsilcilikleri, destek başvurusu sırasında ve destek süresince her yıl en az bir kez olmak üzere yurt dışı birimi yerinde incelemektedir. Bu incelemelerde:
- Birimde yürütülen faaliyetlerin mevzuata uygunluğu veÖdenen kira ve diğer giderlerin piyasa rayiç bedelleriyle uyumluluğu kontrol edilir.
Kira sözleşmesi 5 sayfayı geçerse, sadece taraflar, adres, kira alanı, kira tutarı, kullanım amacı, kira başlangıç-bitiş tarihleri ve ödeme şeklinin yazılı olduğu sayfaların tercümesi yeterlidir.
Yurt dışında fiziksel bir birim açmak, şirketler için pazar hakimiyeti kurmak adına güçlü bir adım sayılmaktadır. Bakanlık destekleri, bu sürecin maliyetini önemli ölçüde hafifleterek şirketlerin kaynaklarını pazara girmek ve büyümek için daha verimli kullanabilmesine olanak tanımaktadır. Ancak, bu fırsattan en iyi şekilde yararlanmak için mevzuata uygunluk, şeffaflık ve zamanında bildirim esastır. Doğru strateji ve kurallara uygun bir planlama ile yurt dışı birimler, şirketinizi küresel arenada bir sonraki seviyeye taşıyacak sağlam bir zemin olarak önümüze çıkmaktadır.





