Arge İndirimi ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kazanç İstisnasından Faydalanların Fon Ayırma ve Yatırım Yapma Yükümlülüklerindeki Güncelleme

AR-GE İNDİRİMİ VE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KAZANÇ İSTİSNASINDAN FAYDALANANLARIN FON AYIRMA VE YATIRIM YAPMA YÜKÜMLÜLÜKLERİNDEKİ GÜNCELLEME

16.12.2023 tarihli ve 32401 Sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 7953 Sayılı Cumhurbaşkanı Karar ile Ar-Ge İndirimi ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kazanç istisnasından faydalananların fon ayırma ve yatırım yapma yükümlülüklerine ilişkin oran ve tutarlarda değişiklik yapıldı.

Bilindiği üzere, 3.2.2021 R.G. tarihli 7263 Sayılı Kanun ile 4791 Sayılı Kanun’a eklenen Ek 3’üncü madde ve 5746 Sayılı Kanun’un 3/14 maddesinde yapılan değişiklikle, Ar-Ge İndirimi ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kazanç istisnası kapsamında;

• Yıllık beyanname üzerinden yararlanılan indirim tutarı1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan mükelleflerin,

• Bu tutarın yüzde ikisini pasifte geçici bir hesaba aktaracağına,

• Bu kapsamda aktarılması gereken tutar yükümlülüğünün, yıllık bazda 20.000.000 Türk lirası ile sınırlı olduğuna,

• Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da 4691 sayılı Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan girişimcilere sermaye olarak konulmasının şart olduğuna,

• Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılan tutarın yüzde yirmisinin, ilgili yılda yararlanılan Ar-Ge indirimi ve Teknopark istisnasına konu edilemeyeceğine hükmedilmiştir.

7953 Sayılı Cumhurbaşkanı Karar ile yukarıda yer alan oran ve tutarlar değiştirilmiştir. Buna göre, Ar-Ge İndirimi ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kazanç istisnası kapsamında;

• Yıllık beyanname üzerinden yararlanılan indirim tutarı2.000.000 Türk lirasına,

• Bu tutarın pasifte geçici bir hesaba aktarmaları gereken oranı yüzde üçe,

• Bu kapsamda aktarılması gereken tutar yükümlülüğü sınırı, yıllık bazda 100.000.000 Türk lirasına çıkarılmıştır.

Kararın yürürlük tarihi 1.1.2024 olarak belirlendiğinden, yeni oran ve tutarların 2023 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde yararlanılacak Ar-Ge İndirimi ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kazanç istisnasına uygulanacağı değerlendirilmektedir.

Yükümlülüğe ilişkin yıllar içerisinde yapılmış olan değişimler aşağıdaki gibidir:

• 2021 kazançları 31.12.2022 de, 1M TL üzerinden %2,

• 2022 kazançları 31.12.2023 de, 1M TL üzerinden %2,

• 2023 yılı kazançları ise 31.12.2024 tarihine kadar bu karar doğrultusunda 2M TL üzerinden %3 şeklinde uygulanmaya başlanmıştır.

Aşağıda, ilgili sürecin muhasebeleştirilmesine ilişkin örneği inceleyebilirsiniz:

Nisan 2024 döneminde beyan edilecek kurumlar vergisi beyannamesinde yararlanılan indirim/istisna tutarı üzerinden fon ayırma işlemi kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar gerçekleştirilebilecektir. Uygulama, yıllık beyannameleri kapsamakta olup geçici vergi dönemleri itibarıyla yararlanılan indirim/istisna tutarları üzerinden fon ayırma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Örneğin, X A.Ş.’nin 5746 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirmiş olduğu Ar-Ge/Tasarım harcamaları nedeniyle 2023 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde yararlanılan Ar-Ge/Tasarım indirim tutarının 10.000.000,00-TL olduğu durumda, 300.000,00-TL fon ayırma yükümlülüğü bulunmaktadır. Buna istinaden muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır: