Yatırım Teşvik Belgesi

Kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine, üretim ve istihdamın artırılmasına, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma- geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve stratejik yatırımların özendirilmesine, uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına, kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin yatırımları teşvik etmek amacıyla 4 ana bileşenden oluşan bir yatırım teşvik sistemi oluşturulmuştur.

Bu sistemler:

• Genel Yatırım Teşvik Sistemi
• Bölgesel Yatırım Teşvik Sistemi
• Öncelikli Teşvik Sistemi
• Stratejik Yatırım Teşvik Sistemi

Yatırımın büyüklüğü, yatırımın yapılacağı sektör ve bölgeye göre, bir yatırım yukarıda belirlenen sistemlerden bir tanesinden faydalanmaya hak kazanır. Her bir sistemin altında yararlanılacak destek unsurları ve çeşitleri belirlenmiştir.

Genel Teşvik kapsamında:

1. ve 2. Bölge – 3.000.000 TL / 3.,4.,5. ve 6. Bölge –1. 500.000 TL olması gereklidir.

Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için 1 inci, 2 inci, 3 üncü ve 4 üncü bölgelerde asgari 750.0000 TL, 5. ve 6. Bölgelerde ise 500.000 TL olması gereklidir.

Stratejik Yatırımlar için belirlenen asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL’dir.

**Sabit yatırım tutarı: Arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcaması kalemlerinin toplamını belirtmektedir.

Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde  yirmi beşini aşamaz. Dijital Dönüşüm Destek Programı ile Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar için bu hüküm uygulanma

• Gerçek kişiler,
• adi ortaklıklar,
• sermaye şirketleri,
• kooperatifler,
• birlikler, iş ortaklıkları,
• kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum ve kuruluşlar)
• kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri

YTB kapsamında yer alan desteklerin uygulanması açısından iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak altı bölgeye ayrılmıştır.

Teşvik sistemi; genel, bölgesel,  stratejik yatırımların teşviki uygulamalarından oluşur.

Genel teşvik uygulamalarından teşvik edilmeyecek yatırım konuları hariç olmak üzere, Sabit yatırım tutarları ve üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılabilir.

• Gümrük vergisi muafiyeti.
• Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası.
• Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).
• Sigorta primi işveren hissesi desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için)

İlgili şartları ve yatırım ilinin bulunduğu bölgedeki şartları sağlamaları halinde aşağıdaki desteklerden yararlandırılabilir.

• a) Gümrük vergisi muafiyeti.
• b) KDV istisnası.
• c) Vergi indirimi.
• ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği.
• d) Yatırım yeri tahsisi.
• e) Faiz veya kar payı desteği (3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerdeki yatırımlar için).
• f) Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).
• g) Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için)

Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilir.

• Asgari sabit yatırım tutarının ellimilyon Türk Lirasının üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı dâhil).
• Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması.
• Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde kırk olması.
• ç) Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının ellimilyon ABD Dolarının üzerinde olması

İlgili kriterleri sağlayan yatırımlar bölge farkı gözetilmeksizin aşağıdaki desteklerden yararlandırılabilir.

• Gümrük vergisi muafiyeti
• KDV istisnası.
• Vergi indirimi.
• ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği.
• Yatırım yeri tahsisi.
• Faiz Değişiklik(07/08/2019) veya kar payı desteği.
• KDV iadesi.
• Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek ve/veya Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için).
• ğ) Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek ve/veya Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için).

Aşağıda belirtilen yatırım konuları 5 inci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir. Ancak bu yatırımlar, 6 ncı bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabidir. ,

1. Demiryolu, denizyolu ve havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.
2. Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları.
3. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı(OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları., rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar).
4. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.
5. Asgari ellibin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç).
6. Savunma Sanayii Müsteşarlığından Başkanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.
7. Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç).
8. Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakımevleri, okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile asgari 20 Milyon TL tutarındaki hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
9. TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ya da 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinde yürütülen Ar-Ge projesi sonucunda geliştirildiği Bakanlıkça görevlendirilen izleyici raporu veya varsa ilgili Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararı ile belgelenen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar
10. Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor akşamları, aktarma organları/akşamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
11. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 rici maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
12. EK-4’te yer alan “Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar” hariç olmak üzere, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 TEP(ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut durumuna göre en az yüzde 15 %20 oranında enerji tasarrufu sağlayan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar şekilde tasarlanan ve sağlanacak enerji tasarrufu ile yatırım geri dönüş süresi 5 yıl ve daha az olan enerji verimliliği projesine yönelik yatırımlar.
13. Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar(doğal gaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç).
14. Asgari 50 Milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz(LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları.
15. Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
16. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı(OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar(US97 Kodu: 2423, 30, 32, 33, 353)
17. Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsat sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
18. Yenilenebilir enerji yatırımına yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
19. Direk soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamül üretimine yönelik entegre yatırımlar.
20. Lisanslı depoculuk yatırımları.
21. Nükleer enerji santrali yatırımları.
22. Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları referans laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı ile deney hayvanları üretim test ve araştırma merkezi birimlerinin yer aldığı laboratuvar kompleksi yatırımları.
23. İstanbul ili hariç olmak üzere Asgari 6 5 Milyon TL tutarındaki 50 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemini ihtiva eden) sera yatırımları.
24. Asgari 5.000 büyükbaş kapasiteli süt yönlü entegre hayvancılık yatırımları ile komple yeni veya tevsi niteliğindeki asgari 10.000 büyükbaş kapasiteli et yönlü entegre hayvancılık yatırımları.
25. Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.Asgari 5 Milyon TL tutarındaki atık geri kazanım yatırımları ve/veya asgari 5 Milyon TL tutarındaki bertaraf tesisi yatırımları.
26. Sağlık turizmi kapsamında yaşlı ve/veya engelli bakım köyleri ve esenlik tesisi (welness) yatırımları. Asgari 5 Milyon tutarındaki 100 kişi ve üzeri kapasiteli yaşlı ve/veya engelli merkezleri ve esenlik tesisi (wellness) yatırımları.
27. Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.

• Asgari 50 milyon TL tutarındaki elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatını da içeren sanayi tesisi yatırımları.
• AR-GE ve çevre yatırımları.
• Bakanlık tarafından ilan edilecek uluslararası teknik standartları karşılayan ve asgari 5.000 m2 beyaz alan şartını sağlayan veri merkezi yatırımları.
• US-97 kodu 2519.0.04 olan vulkanize edilmiş kauçuktan taşıyıcı kolonlar ve transmisyon kolonları üretimine yönelik yatırımlar (depremde hasar önleyici sismik izolasyon cihazı, epoksi kaplı öngerme halatı vb.)
• Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.
• Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıda belirtilen koşullardan en az birini sağlamaları halinde vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir.

• Yatırımın organize sanayi bölgesinde gerçekleştirilmesi veya endüstri bölgesinde (imalat sanayiye yönelik yatırımlar) gerçekleştirilmesi.
• Yatırımın, aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması.
• OECD teknoloji tanımına göre orta-yüksek teknoloji sanayi sınıfında yer alan ürünlerden EK-6’da belirtilenlerin üretimine yönelik yatırımlar, İstanbul ili hariç olmak üzere 1 inci, 2 nci, ve 3 üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4 üncü bölgede uygulanan, 4 üncü, 5 inci ve 6ıncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.
• Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında, ilgili şartları sağlayan 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü bölge illerinin ilçelerinde gerçekleştirilecek yatırımlar ilçenin bulunduğu ilin bir alt bölgesine sağlanan bölgesel desteklerden; söz konusu ilçelerin organize sanayi bölgelerinde veya endüstri bölgelerinde gerçekleştirilecek yatırımlar ise bulunduğu ilin iki alt bölgesine sağlanan bölgesel desteklerden yararlanır. 5 inci bölge illerinin ilçelerinde gerçekleştirilecek yatırımlara 6 ncı bölgeye sağlanan bölgesel destekler, söz konusu ilçelerin organize sanayi bölgelerinde veya endüstri bölgelerinde gerçekleştirilecek yatırımlara ise ikinci fıkra hükümleri de uygulanmak üzere 6 ncı bölge destekleri uygulanır. Bu fıkra hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecek yatırımlar sigorta primi desteği ve gelir vergisi stopajı desteğinden yararlanamazlar.

Yatırımın başlangıç tarihi, teşvik belgesi için Bakanlığa veya ilgili yerel birime müracaat tarihidir. Yatırımcı, öngörülen süre veya ek süre bitimini müteakip altı ay içinde yatırımın tamamlama vizesinin yapılması için teşvik belgesini düzenleyen yerel birime veya Bakanlığa müracaat etmelidir.

Bu Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanan veya yararlanacak olan yatırım harcamaları için, bu Karar kapsamındaki desteklerden yararlanmak üzere Bakanlığa müracaat edilemez.

1. Katma Değer Vergisi İstisnası

Alınan teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve/veya yurt dışından alınacak olan makine ve teçhizatlar katma değer vergisinden muaftır.  Türkiye’deki katma değer vergisi oranı (KDV) %18’dir. 01/05/2021 – 31/12/2025 tarihleri arası bina-inşaat harcamalarına KDV istisnası uygulanmaktadır.

2. Gümrük Vergisi Muafiyeti

Alınan teşvik belgesi kapsamında yurt dışından alınacak olan makine ve teçhizatlar gümrük vergisinden muaftır. Türkiye’nin diğer ülkelere uyguladığı ortalama gümrük vergisi oranı %2 civarındadır.

3. Vergi İndirimi

Türkiye’de Kurumlar Vergisi %20 olarak uygulanmaktadır.Teşvik Mevzuatında, Vergi İndirimi kapsamında 2 önemli terminoloji tanımlanmıştır. Bunlar:

Vergi İndirim Oranı: %20 olarak tanımlanan Kurumlar Vergisi’nin indirilme oranını belirleyerek, yatırımcının hangi oranda vergi ödeyeceğini tespit eder.

Yatırıma Katkı Oranı: Bu oran ise, yararlanılacak vergi indiriminin tutar olarak ulaşacağı tavanı belirler.

Örneğin, 10 Milyon ABD Doları tutarında bir yatırımının, Yatırıma Katkı Oranı %25 ise, yatırımcının ödemediği Kurumlar Vergisi’nin tutarı 2.5 Milyon ABD Dolarına ulaşıncaya kadar, indirimli oranlardan yararlanmaya devam edebilir. Diğer bir deyişle, Vergi İndirimi Desteğinin ne kadar süreyle kullanıldığı değil, Yatırıma Katkı Oranı olarak tanımlanan tutara ne zaman ulaşıldığı önemlidir.

4. Sigorta Primi İşveren Primi Desteği

Alınan teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken asgari ücrete tekabül eden Sigorta Primi İşveren Hissesi’nin, Devlet tarafından karşılanmasıdır. Bu destek sadece ilgili yatırım kapsamında gerçekleşen ilave istihdam için uygulanır. Diğer bir ifadeyle, firmanın teşvik belgesi kapsamından önce istihdam ettiği çalışanlar için uygulanmaz.

5. Faiz Desteği

Alınan teşvik belgesi kapsamında kullanılan krediler için finans kuruluşlarından alınan kredilerin faiz tutarlarının, belirlenen miktarlarda indirilmesidir.

Bir örnekle açıklamak gerekirse, %3 oranındaki faiz desteği kapsamında (TL), finans kuruluşundan yıllık %12 faiz oranı ile alınan TL kredisi için yatırımcı %9 oranında faiz ödeyecek, geri kalan %3 ise Devlet tarafından ödenecektir. 500 Bin TL ile 900 Bin TL arasında belirlenen üst sınırları vardır (Devlet tarafından ödenecek destek üst sınırı).

6. Yatırım Yeri Tahsisi

Alınan teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırım için yatırım yerinin tahsis edilmesidir. Usul ve esaslar Maliye Bakanlığı’na bağlı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından belirlenmekte ve yürütülmektedir.

7. Gelir Vergisi Stopaj Desteği

Alınan teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken asgari ücrete tekabül eden Gelir Vergisi Stopajının Devlet tarafından karşılanmasıdır. Yalnızca 6. bölgede bulunan yatırımlar için geçerlidir.

8. Sigorta Primi Desteği

Alınan teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken asgari ücrete tekabül eden Sigorta Primi İşçi Hissesinin Devlet tarafından karşılanmasıdır Sadece 6. Bölgedeki yatırımlar için uygulanmaktadır.

9. Katma Değer Vergisi İadesi

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV’den istisna edilebilmektedir.

• İş birliği yaptığımız firmaların yapacağı yatırımı detaylandırıyor, işletme özelinde bir yol haritası oluşturulmasını sağlıyoruz.
• Oluşturulan yol haritası ile işletmeye, hangi uygulamanın tabi olacağı ve hangi destek unsurlarından faydalanacağının belirlenmesini sağlıyoruz.
• Destek unsurları kalemlerinin faydalanılacağı taraflarının belirlenmesini sağlıyoruz.
• Tüm süreç boyunca mevzuata ve tebliğe uygun şekilde ilerlemek için iş birliği yapılan firmalarımıza gerekli yönlendirmeleri yapıyoruz.
• Bu süreçte işletmenin sistem girişlerinin yapılması, başvuruya hazırlanması ve tüm adımları işletmeler için tamamlanmasından sonra Yatırım teşvik belgesi çıkartılmasını sağlıyoruz.
• Belge çıktıktan sonraki süreçte ise işletmenin tam kapsamlı yararlanabilmesi adına sürecin getirdiği gereksinimlere yönelik tam destek sağlıyoruz.
• Belge kapanış süresine kadar destek sağlıyor ve işletme girişlerinin yapmaya devam ediyoruz.